Etap 1: Wstęp
Cześć! Bardzo nam miło powitać Cię w pierwszym etapie Wyzwania Python z Kodillą. Przekonasz się, że Python wcale nie jest trudnym językiem, i opanowanie go jest możliwe. Wszystko, czego potrzebujesz, by zacząć, to trochę wolnego czasu, motywacji i samozaparcia. Prawdziwa programistyczna przygoda jest tuż na wyciągnięcie ręki. Powodzenia!
Plan pracy
Narzędzia
Pisanie w Pythonie wymaga skonfigurowanego środowiska developerskiego, ale nie przejmuj się – na potrzeby tego Wyzwania uprościmy sobie sprawę i zamiast instalować je na komputerze, skorzystamy z gotowego edytora online.
Kliknij ten link, aby przejść do edytora: https://repl.it/languages/python3
Co tam widzimy? Sam edytor jest podzielony na trzy kolumny: w lewej znajduje się lista plików w naszym projekcie (na razie jest jeden: main.py), w środkowej będziemy pisać kod, a w prawej (w tak zwanej konsoli) zobaczymy rezultaty naszych wysiłków. Cała nasza aplikacja będzie wyświetlona w formie tekstowej w prawej kolumnie. Istnieją narzędzia umożliwiające dodanie interfejsu graficznego do programów napisanych w Pythonie, ale jest to bardziej zaawansowana opcja, którą poznasz na naszym bootcampie, gdy już dość dobrze opanujesz sam język. Zawsze na początku przygody z Pythonem developer widzi tylko tekstowy wynik swojego kodu :)
Hello World!
Jak widzisz, przy pierwszym uruchomieniu środkowa kolumna jest pusta i nie ma tam żadnego kodu. Dlatego teraz napiszemy sobie pierwszy kod.
Przywitanie się ze światem (czyli właśnie nasze "Hello World!") to zwykle pierwsze ćwiczenie przy opanowywaniu jakiegokolwiek języka programowania :) W języku Python jest to dość proste. Jeżeli chcesz wyświetlić na ekranie jakiś tekst musisz stworzyć funkcję print(). Wpisz w edytorze print(“Cześć, jestem Twoim pierwszym programem”).
Teraz kliknij przycisk “RUN”. Znajduje się on na pasku na górze i wygląda tak:
Po chwili, po prawej, wyświetli się napis "Cześć, jestem Twoim pierwszym programem":
Oznacza to, że Twój program działa i kompilator uruchomił poprawnie Twój kod. Dzięki tej funkcji możesz w swoim programie wyświetlać dowolny tekst. Możesz zmienić jego treść pomiędzy cudzysłowami, i sprawdzić jeszcze raz.
Zaczynamy kodowanie!
Czym są funkcje?
Funkcje w Pythonie to po prostu wydzielony fragment kodu, który można używać wielokrotnie i zawiera on w sobie jakieś działanie.
Nie rozumiesz? Postaram Ci się to wytłumaczyć bardziej obrazowo.
Załóżmy, że jakiś Twój znajomy prosi Cię o zaparzenie herbaty (która będzie Twoją funkcją). Więc automatycznie nalewasz wodę do czajnika, gotujesz ją, wsypujesz herbatę do kubka, a następnie zalewasz zagotowaną wodą. Czyli wykonujesz szereg czynności wywołanych przez funkcję (prośbę) zagotuj herbatę - ponieważ jest ona zakodowana w Twojej głowie.
Tak więc funkcja “Zagotuj herbatę” zawiera w sobie listę czynności, którą wykonujesz jeżeli zostanie ona wywołana. Tam samo działa to w Pythonie.
Funkcje w Pythonie definiujemy poprzez słowo kluczowe def, po którym następuje nazwa, którą określasz swoją funkcję, nawiasy, oraz : (dwukropek)
Przykład:
Stworzymy teraz funkcję, która będzie wywoływać wyświetlanie tekstu “Cześć, to ja Twoja funkcja”. Już wiesz jak się posługiwać print()
Spójrz na tę zdefiniowaną funkcję. Tak jak pisałem, składa się ona z:
- def - czyli określenia funkcji
- mojtekst(): - to nazwa Twojej funkcji
- print (“Cześć to ja Twoja funkcja”) - czynność, którą ma wykonać ta funkcja (czyli wyświetlenie odpowiedniego tekstu).
Tak zbudowaną funkcję możesz wywołać w dowolnym momencie swojego programu poprzez skorzystanie tylko z jej nazwy. Czyli: mojtekst()
Jeżeli wpiszesz gdzieś w swoim programie tę nazwę, system z automatu wyświetli tekst “Cześć to ja Twoja funkcja”.
Spróbuj uruchomić taki program, w którym najpierw definiujemy naszą funkcję, a potem ją po prostu przywołujemy:
Oczywiście ta funkcja jest bardzo prosta, ale mogłaby być bardziej złożona i zawierać w sobie szereg informacji i czynności, które ma wykonać program po jej wywołaniu.
Spróbujmy teraz zdefiniować funkcję, która doda nam do siebie dwie wartości 2 oraz 5 i wyświetli ich wynik. Najpierw musimy stworzyć funkcję zawierającą te wartości i dodawanie. Robimy to następująco:
Zauważ, że skorzystaliśmy z nowego słowa return. Służy ono do zakończenia wykonywania kodu w funkcji i pozwala na zwrot dowolnej wartości. Jeżeli mamy już tak zdefiniowaną funkcję to należałoby ją wywołać. Na końcu kodu dodajmy poznany już wcześniej print() w którym umieścimy naszą funkcję.
Możesz teraz wcisnąć RUN i uruchomić swój program. Skompilowany kod powinien teraz wyświetlić wynik Twojego zdefiniowanego w funkcji dodawania. Dodajmy jeszcze do tego fragment tekstu żeby nie było tak sucho. Zamień swój print na taki jak poniżej:
Pamiętaj żeby w princie oddzielać kolejne elementy przecinkiem, jeżeli korzystasz z kilku tak jak w tym przypadku. Cały kod powinien wyglądać tak:
BRAWO UDAŁO CI SIĘ STWORZYĆ SUPER PROSTY PROGRAM, KTÓRY DODAJE DO SIEBIE 2 + 5 I WYŚWIETLA WYNIK TEGO DODAWANIA. URUCHOM GO KLIKAJĄĆ W GUZIK RUN
ZMIENNE
Nauczymy się teraz tworzyć zmienne. Czym one są? Wyobraź sobie, że są one pudełkiem przechowującym jakąś wartość w pamięci komputera. Zmienną może być fragment tekstu (tzw. string), jakaś funkcja, czy wartość liczbowa. Zmienne w Pythonie tworzymy w bardzo przystępny dla początkujących sposób: nazwazmiennej = przechowywanawartość
czyli najpierw definiujemy nazwę zmiennej, następnie znak “równa się”, czyli to czym jest ta zmienna. Dla przykładu możesz przechować sobie w zmiennej np. odpowiednie słowa. Dla przykładu skonfigurujemy dwie zmienne - x, która będzie przechowywać Twoje imię oraz y, które będzie przechowywać Twoją datę urodzenia. Tworzymy więc:
x = “Twojeimie”
y = Twójrokurodzenia
(jeżeli chcesz przechować tekst w zmiennej musisz go ująć w cudzysłowach, jeżeli jest to wartość liczbowa nie korzystasz z cudzysłowu).
MUSISZ WIEDZIEĆ, ŻE WIELKOŚC ZNAKÓW W PYTHONIE MA ZNACZENIE. JEZELI TWOJA ZMIENNA TO (MAŁE) x TO NIE JEST TO SAMO CO (DUŻE) X
Teraz wykorzystamy wcześniej poznaną funkcję print() żeby wywołać odpowiednie zmienne w tekście.
PAMIĘTAJ O PRZECINKACH, KTÓRYMI ODDZIELASZ W PRINCIE ZMIENNE, OD WARTOŚCI TEKSTOWYCH, OD FUNKCJI!
Uruchom teraz swój program. Powinien on wyświetlić tekst z wykorzystaniem tych dwóch zmiennych. Wiesz już jak tworzyć zmienne i funkcje. Dla utrwalenia wiedzy zachęcam do zabawy i eksperymentowania z tymi dwoma elementami.
INSTRUKCJE WARUNKOWE
Cześć!
W poprzedniej lekcji nauczyliśmy się tworzyć zmienne i funkcje oraz wyświetlać je na naszym ekranie. Teraz przejdziemy do następnego etapu w którym poznasz operatory logiczne.
Czym są instrukcje warunkowe?
Pamiętasz jak tłumaczyłem Ci funkcje na przykładzie gotowania herbaty? To wyobraź sobie, że znowu zostałeś poproszony przez znajomego o ugotowanie herbaty ale co w przypadku jeżeli czajnik jest pełen wody? albo nie masz czystych kubków?.
Za takie warunki odpowiadają właśnie instrukcje warunkowe w Pythonie. Sprawdzają one czy występuje dane zdarzenie i odwołują się do odpowiedniej funkcji tzn. Jeżeli wcześniej proces gotowania herbaty wyglądał następująco:
- 1. Zagotuj wodę
- 2. Wsyp herbatę do kubka
- 3. Zalej herbatę wrzątkiem
To właśnie instrukcje warunkowe pozwalają sprawdzić występowanie różnych sytuacji takich jak“Jeżeli” herbata jest już nasypana do kubka to pomiń etap drugi, w przeciwnym razie wsyp herbatę do kubka. Rozumiesz już do czego zmierzam? Jakby to wyglądało w procesie krok po kroku:
- 1. Zagotuj wodę
- 2. Jeżeli herbata jest już w kubku to zrób pkt. 3, jeżeli nie to pkt. 2a
- 2a. Nasyp herbatę do kubka
- Zalej herbatę wrzątkiem
To teraz przykład jak to wygląda w Pythonie. Zdefiniujmy sobie zmienną, której wartość to Twoje imie. Robiliśmy to już wcześniej:x = “Twojeimie”
następnie skorzystamy z operatorów logicznych If (jeżeli) oraz else (w przeciwnym wypadku).
Przyjrzyj się temu fragmentowi kodu. Działa on w taki sposób. Warunek if sprawdza czy zmienna x to “Twoje imię”. Następnie jeżeli ten warunek jest prawdziwy poprzez funkcję print, którą już znasz wyświetla tekst “Nazywasz się”, a następnie Twoją zmienną.
W przeciwnym wypadku wyświetli tekst “Nie nazywasz się” a następnie Twoją zmienną. Żeby to dokładnie zrozumieć zmień zmienną x na imię Twojego najlepszego kolegi lub koleżanki i zobacz co się stanie. Możesz też zmienić wartość zmiennej którą sprawdza warunek if. Zobaczysz co się stanie. Pokombinuj trochę i spróbuj się pobawić.
Dodajmy teraz kolejny warunek, którym jest ELIF, czyli else if. Pozwala to na tworzenie dłuższych warunków. Już tłumaczę. Możesz sprawdzić czy zmienna x to twoje imię, ale jeżeli nie to system sprawdzi kolejny warunek np. czy y to twoje imię. Jeżeli ten warunek będzie poprawny to wywoła odpowiednią czynność.
Napisz zmienną x, która zawiera imię Twojego znajomego, a następnie zmienną y która zawiera Twoje imię.
x = “Imieznajomego”
y = “Twojeimie”
Następnie stworzymy warunki tak jak poprzednio, ale dodamy do niego elif. Tak to powinno wyglądać w całości.
Popatrz na ten kod. Twój program sprawdza czy zmienna X zawiera twoje imię (ale to nie prawda bo wpisaliśmy tam imię Twojego znajomego), więc następnie sprawdza czy Y przechowuje Twoje imię, więc uruchamia funkcję print() która wyświetli tekst “Nazywasz się” i zaciągnie wartość ze zmiennej Y. Gdyby i ten warunek okazał się nieprawdziwy to wyświetliłby tekst spod else: czyli “Żadna zmienna nie przechowuje twojego imienia”. Zmień na przykład imię zawarte w zmiennej Y na imię Twojej mamy i zobacz co się stanie.
Spróbuj teraz pobawić się zmiennymi, oraz instrukcjami warunkowymi. Możesz dodawać ich jeszcze więcej, a nawet w każdej z nich sprawdzać tą samą zmienną i występującą pod nią wartość. Np.
Tak jak widzisz w tym kodzie sprawdzamy po kolei czy Twoje imie ukryte pod zmienną x, to imię jednego z członków Wojowniczych Żółwi Ninja. Jeżeli nie nazywasz się tak jak żaden z nich to program wyświetli Ci odpowiednią informację.
Umiesz już zmienne, funkcje, oraz pokazałem Ci instrukcje warunkowe. To już bardzo dużo. W następnej lekcji zaczniemy przygotowywać już Twoją grę.